Dịch thuật là một công việc mang tính chuyên môn đòi hỏi kỹ năng đặc biệt, kiến thức sâu rộng và trải qua một quá trình đào tạo chuyên nghiệp để tạo ra một sản phẩm cuối cùng tốt nhất đến khách hàng. Là một biên dịch viên, khi dịch tài liệu bạn phải trang bị cho mình một kiến thức thật vững chắc về ngữ nghĩa, cách hành văn để dịch chúng sang ngôn ngữ khác một cách chính xác nhất. Tuy nhiên, để dịch thuật được một bài chuẩn mọi yêu cầu thì không phải ai cũng làm được điều đó, mọi người luôn mắc phải rất nhiều lỗi. Vậy lý do tại sao lại hay mắc lỗi khi dịch thuật như vậy, cùng chúng tôi tìm hiểu nhé.
Tại sao nhiều người lại hay mắc lỗi khi dịch thuật?
Đối với các bạn sinh viên trẻ mới ra trường, chưa có kinh nghiệm thì nỗi sợ lớn nhất của các bạn chính là dịch sai ý. Thường các bạn có xu hướng tra nghĩa từng từ rồi sau đó ghép lại cả câu. Điều này chứng tỏ bạn chưa nắm bắt được nguyên tắc cốt lõi trong dịch thuật.
Việc chuyển đổi văn bản từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác rất khó khăn, ngoài dịch nghĩa xuôi ra thì bạn còn phải dịch nghĩa ngược nữa. Điều này sẽ làm mất rất nhiều thời gian và sẽ làm cho người dịch thuật dễ bị mắc lỗi.
Ngoài ra, vấn đề chuyên môn cũng là lý do quan trọng của một người dịch thuật. Những người này luôn phải được trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng để tránh mắc phải những lỗi khi dịch thuật không đáng có xảy ra.
Những lỗi nào thường gặp phải nhất khi dịch ngôn ngữ
Khi dịch những tài liệu dài hoặc phức tạp, bạn không tránh khỏi việc mắc một số lỗi. Thông thường, chúng ta có thể chia làm hai nhóm lỗi chính đó là lỗi kỹ thuật và lỗi cá nhân hoặc chủ quan. Dưới đây là một vài những sai lầm dịch thuật phổ biến nhất mà các biên dịch biên mắc phải mà bạn nên biết.
Các lỗi kỹ thuật thường gặp nhất
Một số lỗi kỹ thuật thường gặp nhất trong dịch thuật mà các biên dịch viên cần sửa đó là:
- Giữ nguyên độ dài câu và sử dụng các dấu câu như trong văn bản gốc
- Các thứ tự của ngôn ngữ nguồn được giữ đúng như bản gốc
- Các thành ngữ được sử dụng tương tự như trong ngôn ngữ nguồn
- Thì của động từ trong câu không thay đổi
- Giữ nguyên định dạng ngày, tên, đơn vị tiền tệ.
Các lỗi cá nhân phổ biến
Yếu tố chủ quan của người dịch chính là lý do khiến cho biên dịch viên mắc lỗi trong dịch thuật. Một vài lỗi cá nhân phổ biến nhất đó là:
- Làm việc thường xuyên, liên tục dẫn đến mệt mỏi là nguyên nhân làm ảnh hưởng đến công việc dịch thuật.
- Chủ quan về kinh nghiệm của mình, tự tin thái quá mà khi dịch bài họ không xem lại bài dịch và không chú ý đến các thuật ngữ mới xuất hiện trong bài.
- Làm một công việc gì đó cũng cần phải có sự nhiệt tình, yêu thích nghề. Dịch văn bản cũng vậy, nếu thiếu nhiệt tình trong làm việc sẽ cảm thấy nhàm chán và bài dịch đó sẽ không mang lại hiệu quả cao.
Những lỗi trên bạn có thể dễ dàng tránh nếu bạn là một người ham muốn học hỏi và chịu khó tiếp thu thay đổi để hoàn thiện bản thân trong công việc này. Để trở thành một biên dịch viên giỏi bạn nên tránh những lỗi trên.
Làm thế nào để hạn chế lỗi khi dịch thuật?
Nếu bạn nhận thức được rằng các lỗi sai tồn tại thì bạn chắc chắn có thể học cách tránh chúng và sửa đổi mọi thứ. Một vài lưu ý mà các biên dịch viên cần biết để hạn chế lỗi khi dịch thuật đó là:
- Thay đổi thứ tự từ phù hợp, sắp xếp lại các cụm từ sao cho đúng với bài dịch.
- Sử dụng đúng dấu câu, nếu cần thiết bạn chia các câu văn thành các phần
- Viết lại các cụm từ hoặc câu để chúng là từ đúng trong ngôn ngữ đích và truyền tải một thông điệp với cùng một cảm giác hoặc cường độ với văn bản gốc.
- Bằng các ngôn ngữ khác nhau, bạn cần phải định dạng đúng các số ngày tháng năm, tên, đơn vị tiền tệ.
- Phiên âm hoặc chuyển ngữ tên gọi. Kiểm tra với khách hàng xem họ đã chọn cách diễn đạt nào trước đây và bám theo cách đó.
- Viết tên đúng cách trong một số ngôn ngữ. Chẳng hạn như tiếng Nhật, họ được viết trước tên. Trong tiếng anh khi bạn dịch cần đảo ngược nó để tránh nhầm lẫn.
Đây chỉ là một số hướng dẫn mà một phiên dịch viên giỏi cần tuân theo để tránh mắc lỗi trong khi dịch. Mỗi bài dịch bạn cần phải dành đủ thời gian để đọc trước văn bản và khi viết xong nên đọc lại bài viết của mình đó là điều quan trọng. Là một biên dịch viên bạn cần tiếp tục ham học hỏi và phát triển ngôn ngữ để trau dồi kỹ năng và phát triển bản thân mình trong lĩnh vực này.
Cách kiểm tra chất lượng bản dịch tốt nhất
Dịch Thuật Ba Đình là công ty có hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực dịch thuật đa ngôn ngữ. Đơn vị tuân thủ quy trình dịch thuật là kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt đảm bảo chất lượng cho khách hàng và phục hồi khi gặp vấn đề. Bạn có thể áp dụng cách kiểm tra chất lượng bản dịch hiệu quả.
Kiểm tra khả năng hiểu nội dung chính xác
Bạn có thể kiểm tra nội dung dịch thuật bằng cách đọc đoạn văn của bản dịch và mô tả lại những gì đã đọc với những người bản ngữ. Nếu người nghe gặp khó khăn hoặc không thể ghép lại các đoạn nội dung trong đoạn văn một cách chính xác thì chứng tỏ nội dung của bản dịch có vấn đề.
Kiểm tra văn phong của bản dịch
Khi kiểm tra văn phong của bản dịch bạn cũng có thể dụng phương pháp trên. Người thông thạo ngôn ngữ đích sẽ đọc bản dịch nhưng chỉ cần đọc to lên, ở đây bạn cần đánh giá xem đọc có dễ dàng hay không. Nếu đọc vấp, khó đọc hoặc do dự đều cần phải được ghi lại cẩn thận. Bản dịch chất lượng phải đảm bảo không bị lỗi trong bản dịch và khiến người bản ngữ đọc trôi chảy.
Kiểm tra tính tự nhiên của bản dịch
Cách kiểm tra bản dịch khá hữu hiệu và được nhiều người áp dụng đó là kiểm tra sự tự nhiên của bản dịch. Bạn sẽ yêu cầu người có trình độ về ngôn ngữ đích đọc bản dịch và ghi lại những điểm chưa tự nhiên về nội dung, cấu trúc câu chưa chuẩn xác, những từ ngữ chưa chính xác. Thông thường cách này được thực hiện bởi người có trình độ chuyên môn cao, có nhiều năm kinh nghiệm để có bản dịch chất lượng chất lượng nhất.
Tự kiểm tra
Bản cũng có thể tự kiểm tra bản dịch bằng cách tự đọc bản dịch và so sánh với văn bản gốc. Nếu bạn có khả năng ngoại ngữ tốt thì cũng có thể bỏ qua lỗi sai những vẫn còn nhiều điểm mà bạn khó để nhận ra, cách này ít được sử dụng bởi nội dung của bản dịch vẫn chưa chính xác hoàn toàn.
Dịch ngược
Bạn cũng có thể kiểm tra bản dịch bằng phương pháp dịch ngược bởi một bên thứ ba dịch về ngôn ngữ gốc. Cách này khá phổ biến để đảm bảo nội dung của bản dịch chính xác nhưng cũng rất tốn kém và đôi khi cũng không cho kết quả đảm bảo bởi trình độ của người dịch và kinh nghiệm khác nhau. Như vậy cũng ảnh hưởng nhiều đến chất lượng của bản dịch ngược.
Những cách kiểm tra bản dịch trên giúp bạn có tài liệu, văn bản chất lượng. Tuy nhiên, bạn nên chọn đơn vị dịch thuật uy tín, có nhiều năm kinh nghiệm và đội ngũ dịch thuật chuyên môn cao để không cần phải tự kiểm tra, đôi khi kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm của bạn khó để đánh giá bản dịch.
Trên đây là những chia sẻ của Chúc Vinh Quý về một số lỗi khi dịch thuật và lưu ý bạn cần khắc phục để hoàn thiệt bài dịch của mình. Mỗi văn bản dịch thuật đều có ý nghĩa truyền tải thông điệp đến mọi người vì vậy, cần phải dịch một cách chính xác ý nghĩa để tránh người đọc bị hiểu lầm. Để trở thành một người dịch thuật giỏi bạn hãy tham khảo bài viết trên của chúng tôi nhé. Chúc bạn nắm vững được kiến thức thật tốt!
